منو
حوضه آبریز زاینده‌رود با چالش های مختلف و بعضا پیچیده‌ای روبروست و هر کسی از یک زاویه به مسئله زاینده رود می نگرد. از طرفی برای کسانی که کمتر با زاینده رود آشنا هستند ممکن است سخت باشد که نظام علی بین مسائل زاینده رود را تشخیص دهند و زاینده رود برای ایشان مانند یک کلاف سر در گم است که نمی دانند از کجا و چگونه باید برای حل مسئله زاینده رود قدم برداشت.
جهت ارائه بهتر نظام مسائل حوضه زاینده‌رود از ده ها تکنیک تسهیل گری و فراتسهیل گری استفاده شده است تا نظام مسائل زاینده رود آنگونه که عموم متخصصین می فهمند استخراج شود. در نهایت از الگویی تحت عنوان “درخت مسائل” استفاده شده برای اینکه نتیجه این تحلیل ها به نمایش درآید. (البته می توان از الگوهای دیگری نیز استفاده نمود ولی جمع بندی نظرات کارشناسی چند تسهیلگر از مسائل زاینده رود، این بود که این الگو می تواند مفید باشد.
بر اساس این الگو، پس از اینکه موضوع مورد بررسی مشخص گردید، ابتدا باید مسئله (مسائل) اصلی که در واقع فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب می‌باشد، مشخص شود. این مسئله اصلی به عنوان تنه‌ی درخت مسائل در نظر گرفته می‌شود.
پیامدها:
نتایج و خروجی های آشکار شده ناشی از مشکلات
مشکل اصلی:
شکاف بین آنچه اتفاق افتاده با آنچه باید اتفاق می افتاد
علل ریشه‌ای:
دلایل اصلی بروز مشکل که علت اولیه بوده و معمولا آشکار نیست
این مسئله یا مسائل باعث بروز پیامدها یا علائمی خواهند شد که نتیجه و ثمره مسئله اصلی است. معمولا این پیامدها، مشکلاتی ملموس در جامعه هستند که توسط عامه مردم فهم می‌شوند اما باید توجه داشت که این پیامدها، معلول یک سری عوامل دیگری هستند و برای حل مسئله باید به آن عوامل پرداخت که از آن به عنوان علل ریشه‌ای بروز مسئله یاد می‌شود. در واقع این علل ریشه‌ای هستند که حتی باعث به‌وجود آمدن مسئله اصلی نیز می‌شوند و اصطلاحا برای ریشه‌کن نمودن مسئله باید به این مسائل اساسی و کلیدی پرداخت. درخت مسائل این نکته را به ما یادآوری می‌کند که ریشه‌ها معمولا در دل خاک نهفته اند و این یعنی برای کشف ریشه‌ها باید کنکاش نمود و با تحلیل دقیق به آنها پرداخت.
در نهایت کل این نظام مسائل (مسائل اصلی، پیامدها و علل ریشه‌ای) در یک بستر یا به عبارتی در یک فضا به وجود آمده‌اند که می‌توان آن را به عنوان خاک، هوا نور و محیط اطراف درخت در نظر گرفت. در صورت نامناسب بودن یا آلوده بودن این بستر، کل درخت مسئله تحت تاثیر قرار میگیرد بنابراین همانند علل ریشه‌ای جزو مواردی هستند که پرداختن به آنها ضرورت دارد. بر اساس چارچوب و الگوی فوق، در ادامه نظام مسائل حوضه زاینده‌رود در قالب مسئله اصلی، پیامدها، علل ریشه‌ای و فضای حکمرانی موجود بیان خواهد شد.