مقدمه
طرح اولیه پروژه در سال ۱۳۷۴ مطرح و مطالعات آن طی دو سال محقق گردیده است. عملیات اجرایی در سال ۱۳۷۸ آغاز و پس از ۵ سال در سال ۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسیده است. تونل انتقال آب گلاب با ظرفیت ۲۲/۵ مترمکعب در ثانیه آب را از سد تنظیمی زاینده رود (حجت آباد) به بالادست شهر رضوانشهر به طول ۲۵ کیلومتر منتقل می نماید.
تاریخچه خط انتقال کاشان
شکل‌گیری طرح رساندن آب زاینده‌رود به کاشان به خرداد ۱۳۷۳ بازمی‌گردد. در این تاریخ آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی به کاشان سفر کرد. امام‌جمعه فقید و عالی‌قدر کاشان مرحوم آیت‌اللّه یثربی که میزبان رئیس‌جمهوری وقت بودند، فرصت را غنیمت می‌شمارند تا برخی از مشکلات شهر را در گفت‌و‌گوهایشان با رئیس‌جمهوری مطرح کنند.
آیت‌اللّه یثربی در گفت‌و‌گویی تلفنی با حسین محلوجی «وزیر معادن و فلزات» نظر ایشان را جویا می‌شود. محلوجی که به اقتضای فعالیت‌هایش به مشکلات و مسائل کاشان واقف بود، به‌درستی کم‌آبی را اساسی‌ترین مشکل کاشان تشخیص می‌دهد و عنوان می‌کند که کمبود آب در آینده نزدیک باعث مهاجرت مردم از این منطقه خواهد شد و اساساً خشکسالی و کم‌آبی در شهرهای حاشیه کویر مانند آن‌چه در گذشته بارها رخ‌داده است، تمدن کهن این حوزه فرهنگی را به خطر می‌اندازد. محلوجی از آیت‌اللّه یثربی می‌خواهد تا به نیابت از مردم شریف کاشان خواستار حل این مشکل از رئیس‌جمهوری باشد.
در طول سفر آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی به اصفهان، پس از افتتاح طرح قائم در کارخانه ذوب‌آهن، که یک روز قبل از مسافرت ایشان به شهر کاشان بود، آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی از محلوجی درباره مشکلات مردم کاشان می‌پرسد. در این گفت‌و‌گو که اسحاق جهانگیری نیز در مقام استاندار اصفهان حضور داشته و شنونده آن بوده است.
وزیر معادن و فلزات نظر خود را شرح می‌دهد و بیان می‌کند که قبل از پیروزی انقلاب برای تأمین آب شهرهای حاشیه کویر ایران مانند سمنان، قم، کاشان، و یزد سازمان برنامه و بودجه‌ی وقت مطالعات وسیعی می‌کند که اسناد آن نیز هم‌اکنون وجود دارد. در این مطالعات، انتقال آب از سلسله‌کوه‌های البرز و زاگرس به شهرهای اطرافِ کویر مرکزی ایران به‌عنوان راه‌حل مطرح شده است و حالا هم راهی جز این وجود ندارد.
محلوجی سرشاخه‌های رود کارون و کوهرنگ را برای تأمین آب کاشان پیشنهاد می‌نمایند و در کنار این راه‌حل از لزوم فرهنگ‌سازی و آموزش مصرف درست آب سخن می‌گوید و اجرای توأمان این دو طرح را راه‌حل نهایی مشکل کم‌آبی کاشان و شهرهای مانند آن می‌داند و بدین گونه برای مشکل کم‌آبی شهر کاشان راه‌حل پیدا می‌شود.
گام بعدی اجرای این راه‌حل است. از آنجا که در بودجه کشور اجرای چنین طرحی لحاظ نشده است، مرحوم آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی به‌دنبال راه تأمین بودجه این طرح می‌گردد. محلوجی بازهم پیش‌دستی می‌کند و راه‌حل تأمین بودجه را برای رئیس‌جمهوری چنین شرح می‌دهد: «وزارت معادن و فلزات دو کارخانه ذوب‌آهن و فولاد مبارکه را در اصفهان دارد که روی‌هم پنج میلیون تن فولاد تولید می‌کنند. شما اگر در مقام رئیس شورای عالی اقتصاد اجازه بفرمایید و موافقت کنید، به هر کیلو از تولیدات ورق، میل‌گرد، و تیرآهن این دو کارخانه دو تومان اضافه کنیم، سالی ده میلیارد تومان بودجه تأمین می‌شود و به‌راحتی طرح آب‌رسانی به کاشان اجرا می‌شود.»
سرانجام شهر کاشان میزبان آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی می‌شود. ده‌ها هزار نفر در گرمای کویر به استقبال ایشان می‌آیند. در یکی از این اجتماعات مرحوم آیت‌اللّه یثربی در بیانات خود بازهم به مشکل کم‌آبی اشاره می‌کند و جمعیت نیز با شعار ” العطش! العطش! ” بر این خواسته تأکید می‌کنند. آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی که با مشورت محلوجی راه‌حل مشکل را یافته است، رسیدن آب زاینده‌رود به کاشان را نوید می‌دهد.
در مصاحبه آیت‌اللّه هاشمی رفسنجانی در پایان سفر سه‌روزه به استان اصفهان که در ۱۳ خرداد ۱۳۷۳ انجام شده می‌گوید: «تونل کوهرنگ خیلی طرح عظیمی است. حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب را از آن‌طرف زاگرس به این‌طرف می‌آورد. آبی که همیشه از اول تاریخ ایران هرز می‌رفته است. می‌دانیم این‌طرف مناطق مرکزی ایران هر قطره‌اش باارزش است. اصولاً یکی از کارهای مهم ما در آینده این خواهد بود که از مناطقی که آب زیادی دارند، از آن‌طرف زاگرس و از جاهای دیگر، آب را به مناطق نیازمند من‌‌جمله به منطقه مرکزی منتقل کنیم. […] و به‌دنبال همین هم تصمیم گرفتیم که خط لوله انتقال آب از زاینده‌رود به کاشان را اجرا کنیم که جزء آرزوهای این منطقه بود.
سرانجام فاز اول خط انتقال آب از زاینده رود به کاشان، روز شنبه 7 خرداد 1384 با حضور رییس جمهور خاتمی، وزیر نیرو و جمعی از مسئولان استان اصفهان به بهره برداری رسید.
با بهره‌برداری از فاز اول این طرح، 400 لیتر در ثانیه آب به شهر کاشان و 8 شهر دیگر تابع استان اصفهان انتقال و نیمی از آب آشامیدنی شهر کاشان منتقل می شود. در فاز دوم نیز قرار است 1300 لیتر در ثانیه آب منتقل می شود و تمام نیاز آبی شهر کاشان را تامین می سازد. در فاز اول این طرح 240 کیلومتر لوله گذاری شده است. این فاز شامل 2 ایستگاه پمپاژ است. ایستگاه پمپاژ اول با ارتفاع 100 متر در اول خط و در کنار سد زاینده‌رود و ایستگاه دوم در نزدیک شهر میمه و 80 کیلومتری سد زاینده رود قرار دارد. بر پایه این گزارش، رییس جمهور خاتمی، طرح انتقال آب از چشمه لنگان به زاینده رود و سد چشمه لنگان را نیز بهره برداری کرد.
در 28 تیر 1399 فرماندار ویژه کاشان در نشست مشترک حفاظت از منابع شهرستان‌های کاشان و آران و بیدگل از افزایش سهم انتقال آب زاینده رود از ۵۰۰ لیتر به ۷۰۰ لیتر بر ثانیه خبر داد