مقدمه
رودخانه زاینده رود بزرگترین و پرآبترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از کوههای زاگرس مرکزی به ویژه زردکوه در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه گرفته و در دشت مرکزی ایران به سمت شرق پیش میرود تا در نهایت به تالاب گاوخونی میریزد.
زایندهرود ۱۱۸ اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
مشخصات رودخانه زاینده رود
مشخصات رودخانه زاینده رود |
|
طول رودخانه | زاینده رود تا ورودی دریاچه در ارتفاع 2059 متر حدود 45 کیلومتر |
طول دریاچه | حدود 32 کیلومتر |
عرض دریاچه | متغیرتا 5 کیلومتر |
بلندترین نقطه حوزه:(کوه کاربوش) | 4300 متر |
پست ترین نقطه دریاچه:(بستر رودخانه در محل سدزاینده رود) | 1975 متر |
مساحت حوزه | 413 کیلومترمربع |
پست ترین نقطه حوزه آبریز (ورزنه ) درکنار باتلاق گاوخونی | 1450 متر |
منابع تأمین آب زاینده رود
سرشاخه اصلی زایندهرود، چشمه دیمه و تونل کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری است؛ در ادامه رود پلاسجان وچشمه لنگان و چشمه مرغاب از استان اصفهان به این رودخانه میپیوندند و در نهایت آب زایندهرود وارد استان اصفهان میشود.
الف : حوزه آبریز زاینده رود
- چشمه دیمه
- چشمه نمک
- آب زری
- آب چم دره
- آب خوربر
- آب نالشگران
- آب دره قاضی
- آب تنگه گزی
- آب دولت آباد
- رودخانه پلاسجان
رودخانه پلاسجان از کوه های جنوب خوانسار سرچشمه می گیرد ، دبی متوسط آن 4.6 متر مکعب برثانیه ، حدود 10% آب و حدود 18% رسوب وارده به سدزاینده رود را در بر می گیرد.این رودخانه دارای دو شاخه به شرح زیر می باشد:
شاخه شمال شرقی : از اطراف داران و دامنه سرچشمه می گیرد
شاخه شمال غربی: از غرب اوزون بلاغ ،شمال شرق فریدونشهر و اطراف خمسلو سرچشمه می گیرد.
ضمناً آب چشمه لنگان هم از طریق این رودخانه وارد زاینده رود خواهد شد.
ب : انتقال از حوزه کارون و دز
- تونل اول کوهرنگ
- مطالعات و شروع عملیات :1327
- بهره برداری: 34-1333
- دبی متوسط انتقالی :23 متر مکعب در ثانیه
- تونل دوم کوهرنگ
-
- در 5 کیلومتری جنوب شرقی تونل اول واقع و در سال 1364 ـ 1365 به بهره برداری رسیده است.
- طول این تونل 2.8 کیلومتر و قطر آن 4.2 متر است و سالانه ضمن انتقال سر ریز سد اول کوهرنگ و آب های موجود حد فاصل سد اول و دوم کوهرنگ ،آب چشمه های ماربران، کلنچین و سرداب را نیز منتقل می کند.
- طول تونل ماربره 10.2 کیلومتر و قطر آن 3 متر می باشد.
- تونل چشمه لنگان